Étymologies
- Publication type: Book chapter
- Book: Ovide moralisés latins. Arnoul d’Orléans, Allegoriae Jean de Garlande, Integumenta Giovanni del Virgilio, Allegoriae
- Pages: 573 to 575
- Collection: Literary Texts of the Middle Ages, n° 71
- Series: Ovidiana texts, n° 4
Étymologies
A : |
Arnoul |
G : |
Garlande |
Vg : |
Virgilio |
Nous mettons en italiques les termes grecs sans corriger les graphies médio-latines.
Acetes (A/III, 7) > a-sine/ceton-cingulum > sine cingulo
Acetes (Vg/III, 8) > dissolutus
Achates (Vg/XIII, 6) > curiosi
Acis (A/XIII, 7 ; Vg/XIII, 6) > achis-cura
Adonis (A/X, 10 ; Vg/X, 11) > adon-suavitas
Adonis (Vg/X, 11) > adonis-mirra
Aello (Vg/VII, 1) > aveo
Aglauros (A/II, 8c) > a-sine/glauros-memoria > sine memoria
Aglauros (Vg/II, 6) > memoria praeteriti
Aiax (Vg/XIII, 1) > IA, AI
Anthedon (Vg/XIV, 1) > spectans in obliquum
Apollo (A/I, 8) > exterminans
Arachne (A/VI, 1) > arida mens
Ardea (G 489) > ardor
Ardea (Vg/XIV, 15) > ardea (avis)
Argus (G 99) > ab arguto
Aristeus (Vg/X, 1) > mens divina ab aristos et theos
Atalanta (A/X, 12) > athan-levitas/lentos-plenum > plena levitate
Athenae (G 279 ; Vg/VI, 1) > athanatos-immortalis
Battus (A/II, 11) > batim-gradus
Berecyntia (A/X, 4) > quasi verechintia > ver/chintos-flos
caduces (Vg/XIV, 7) > faciens lites cadere
Calliopes (A/X, 1) > callophone-bone sonoritatis
Calliopes (Vg/V, 22) > calon-bonum / fone/sonus > optimus sonus
Castor (A/VI, 8) > cacon steron-malum extremum
Celeno (Vg/VII, 1) > celo (celare)
Centauri (Vg/IV, 18) > centum armati vel geniti ex aura.
Cepheus (A/V, 1) > cephe-caput
Cerastae (A/X, 7 ; Vg/X, 8) > ceros-cornu
Cerberus (G 195) > (creo/boros)-carnes devorans
Ceres (A/V, 8 et VI, 17 ; Vg/V, 14) > creans res
chirurgia (A/II, 8a) > ciros-manus/urgeo
Circe (Vg/XIV, 1) > operatio manuum
ciris (Vg/VIII, 1) > cirrus
Clymene (A/II, 1) > lympha
Clymene (Vg/II, 1-3) > clios-gloria/mene-defectus > vanagloria
Clio (Vg/V, 22) > gloria
cubitus (A/X, 4) > a cubo
574Cybele (A/X, 4) > cubele > solida et firma a cubo
Dedalus (A/VIII, 3) > ingeniosus
Deianira (A/IX, 1) > dei amnis ira
Egeria (A/XV, 4) > egero
Epaphus (Vg/II, 1-3) > epi-supra/paphos-apparentia > super apparens
Erato (Vg/V, 22) > similium inventio
Erichthonios (A/II, 8c) > erix-certamen/tonus-terra
Esculapius (A/II, 8a) > dure faciens
Euridice (A/X, 1 ; Vg/X, 1) > profunda diiudicatio
Euryale (G 249) > viciorum profundum
Euryale (Vg/IV, 28) > fluctuans
Euterpe (Vg/V, 22) > grande iuvamen
femina (Vg/XIII, 6) > plurimum corrupta
Galanthis (Vg/IX, 18) > galanthis-mustella
Galathea (A/XIII, 7 ; Vg/XIII, 6) > galac-lac/theos-deus > candida deitas
Galli (Vg/XIII, 6) > albi
geomantia (Vg/XV, 6) > geos-terra/manthos-divinatio
Gigantes (A/I, 5) > gê-terra
Glaucus (Vg/XIV, 1) > luscus, caecus
Gorgon (A/IV, 18 ; G 227 ; Vg/IV, 24) > gê[geos]-terra/orgê-cultura > cultrix terre, opus terre
Gorgon (A/V, 1 ; Vg/IV, 25) > terror
Heliades (G 117) > helios-sol
Herse (A/II, 8c) > lis
Herse (Vg/II, 6) > afflictio
Hippolytus (A/XV, 5 ; Vg/XV, 5) > ypos-equus
Hippomenes (A/X, 12) > ipos-equus/manans > equus manans
Hyacinthus (Vg/X, 7) > IA
Hydra (Vg/IX, 13) > ydron-aqua
Indiges (Vg/XIV, 16) > exinde geniti vel in deis agens ou nullo egens
Ino (A/IV, 15) > vinum
Io (Vg/I, 10) > I/O (forma pedis)
Latona (Vg/VI, 28) > latitona, latere
Leda (A/VI, 8) > lidia-iniuria
Leda (Vg/VI, 8) > lesio
lotos (A/IX, 4) > lethe-oblivio
Marsyas (A/VI, 16) > insipientia
Medusa (G 251) > boni oblivio
Melpomene (Vg/V, 22) > super oblectatrix
Mercurius (G 105) > mentes curans
metamorphoseos (A/Acc2) > meta-de vel trans / morphos-mutacio / usyos-substancia
methodus (A/II, 8a) > regula
Misies (A/V, 10) > mese-medium
Misies (Vg/V, 15) > medium
monachus (Vg/XIII, 6) > monos-unum/achis-cura > cura unius
Musae (A/V, 13) > moys-aqua
Musae (Vg/V, 22) > moyson-querere
musica (Vg/I, 11) > moys-aqua
Myrmidones (A/VII, 17 ; Vg/VII, 24) > mirmidon-formica
Neoptolemus (A/V, 6) > neos-novus miles
Nyctimene (A/II, 9) > nis-nox > noctua,
Ocypete (Vg/VII, 1) > occupo
olor (A/VI, 8) > oligoria-iniuria
olor (Vg/XIV, 4) > olon-totum > totus (albus)
Orpheus (A/X, 1) > orephonos-ore sonans vel optima vox
Pan (A/I, 12) > totum
Pandrosos (A/II, 8c) > pan-totum/drason-commendans
Pandrosos (Vg/II, 6) > totum damnans
Pentheus (A/III, 7) > pan-totum/theos-deus > totus in deo
Perdix (A/VIII, 3) > perdere
575Perseus (A/V, 1) > elatio
Perseus (Vg/IV, 25) > (virtuosus) per se
Pheton (A/II, 1 ; Vg/II, 1-3) > pheton-apparens
Pheton (G 111) > phos-lux
Pierides (Vg/V, 22) > peiero
Pluto (Vg/V, 14) > polutorum receptor
polis (A/V, 3) > civitas plura continens
Pollux (A/VI, 8) > apo tu apollin-a perdendo
Polydectus (A/V, 3) > polis-pluralitas/doctos-continens > plura continens
Polymnia (A/V, 3) > plura recordans
Polymnia (Vg/V, 22) > multa memoria
Polyphemus (A/XIII, 7) > polis-pluralitas/phemos-femina
Polyphemus (Vg/XIII, 6) > polis-pluralitas/phenos-corruptio > plurima corruptio
Proetus/Protheus (A/V, 2 ; Vg/V, 2) > procul a theos-deo
Prometheus (Vg/I, 2) > pro-provisio / me-mens / theos-divinus > provisio divine mentis
Proserpina (A/V, 8 ; Vg/V, 14) > pro/serpo > propre terram serpens
Pyreneus (A/V, 6) > pir-ignis/neos-novum
Saturnus (G 69) > satur annus
Scylla (A/XIV, 1) > cilleo
Scylla (Vg/XIV, 1) > confusio
Semele (A/III, 3 ; G 159) > corpus (dis)solutum
Sirenae (A/V, 13) > siren-attractio
Stheno (G 248 ; Vg/IV, 28) > debilitas
Tereus (Vg/VI, 32) > terreus
Terpsichore (Vg/V, 22) > diiudicans
Thalia (Vg/V, 22) > capacitas
Tiresias (A/III, 4) > tyreseon-estiva perennitas
Ulixes (Vg/XIV, 4) > olon-totum/xenos[scenos]-sensus > omnium sapiens ou alors Ulixes > olon-totum / xenos-peregrinus > omnium peregrinus
Urania (Vg/V, 22) > celestis
vermes (A/V, 10) > quasi vernes > ver
verspertiliones (G 191) > a vespere
Vertumnus (Vg/XIV, 17) > verto/annus
Virbius (A/XV, 5 ; Vg/XV, 5) > bis vir
Vulcanus (A/II, 8c) > vulva
Vulcanus (Vg/IV, 5) > volens candorem
- CLIL theme: 3438 -- LITTÉRATURE GÉNÉRALE -- Oeuvres classiques -- Moyen Age
- ISBN: 978-2-406-13294-3
- EAN: 9782406132943
- ISSN: 2261-0804
- DOI: 10.48611/isbn.978-2-406-13294-3.p.0573
- Publisher: Classiques Garnier
- Online publication: 11-23-2022
- Language: French