Aller au contenu

Classiques Garnier

Bibliographie

279

BIBLIOGRAPHIE

Adhémar, Esmein, Le mariage en droit canonique, Paris, L. Larose et Forcel, 1891, 2 vol.

Alberigo, Giuseppe, Daniele Barbaro, dans : Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 6, 1964.

Albert le Grand, B. Alberti Magni Ratisbonensis episcopi, ordinis praedicatorum, Opera omnia, ex editione Lugdunensi religiose castigata [] cura ac labore Augusti Borgnet, Parisiis, apud Ludovicum Vivès, 1890-1899, 38 vol. 

Alberti, Leon Battista, I Libri della famiglia, Torino, Einaudi, 1994. Éd. Ruggiero Romano – Alberto Tenenti – Francesco Furlan.

Alciato, Andrea, Emblemata, D. A. Alciati [], Lugd. Apud Guliel. Rovilium, 1550.

Alcinoos, Alcinoi platonici philosophi liber de doctrina Platonis, voir Index.

Ambrosini, Federica, Storie di patrizi e di eresia nella Venezia del 500, Milano, F. Angeli, 1999.

Apulée, Du dieu de Socrate, dans : Opuscules philosophiques, Paris, Les Belles Lettres, 1973.

Argenterio, Giovanni, Ioannis Argenterii medicinae doctoris praestantissimi, de morbis lib. XIIII, Lugduni, apud Sebastianum de Honoratis, 1558.

Argenterio, Giovanni, Ioannis Argenterii Castellonovensis Pedemontii, []. Operum in tres tomos divisorum [] Tres in Artem medicam Galeni commentarios complectens. []. Necnon singulorum librorum per tabulas oeconomia per Fabium Paulinum Utinensem [] Cum indice sententiarum, rerumque notabilium cum copioso, tum miro ordine, & alphabetica serie disposito, Venetiis, apud Ioannem Baptistam Ciottum & socios, 1592, 3 vol.

Aristote, Contenta. Continetur hic Aristotelis castigatissime recognitum opus metaphysicum a clarissimo principe Bessarione cardinale Niceno latinitate foeliciter donatum xiiii libris distinctum : cum adiecto in xii primos libros Argyropyli Bizantii interpretamento rarum proculdubio & hactenus desideratum opus [], [Parisiis], apud Henricum Stephanum [], 1515.

Aristote, Contenta. Decem librorum Moralium Aristotelis, tres conversiones : Prima Argyropyli Byzantii, secunda Leonardi Aretini, tertia Antiqua, [], Simonis Colinæi, 1542.

280

Aristote, De qualitate, dans : Dialectica Aristotelis, Boethio Severino Interprete [], apud Seb. Gryphium, Lugduni, 1551.

Aristote, Aristotelis [] Omnia quae extant opera nunc primum selectis translationibus, collatisque cum graecis emendatissimis exemplaribus, [] Averrois Cordubensis in ea opera omnes qui ad nos pervenere commentarii, aliique ipsius [] quorum aliqui non amplius à Latinis visi, nuper à Iacob Mantino sunt conuersi : [] Levi Gersonidis annotationes in Auer. expositionem super logices libros, Latinis hucusque incognite, eodem Iacob Mantino interprete. [] M. Antonij Zimarae in Aristotelis & Averrois dicta contradictionum solutiones. Io. Baptistae Bagolini Veronensis labore, ac diligentia. Haec autem omnia tum ex praefatione, tum ex indice librorum clarius innotescunt. [], Venetiis, apud Iuntas, 1550-1552, 11 vol.

Aristote, Aristotelis Stagiritae peripateticorum principis Ethicorum ad Nichomacum libri decem. Ioanne Argyropylo Byzantio interprete [], Lugduni, apud Ioan. Frellonium, 1553.

Aristote, Aristotelis [] Ethicorum ad Nicomachum libri decem. Ioanne Argyropylo Byzantio interprete [], Lugduni, apud Ant. Vincentium, 1554.

Aristote, Aristotelis Stagiritae Metaphysicorum libri XIIII [], Lugduni, apud hæredes Jacobi Iuncta, 1556.

Aristote, Categoriae liber, dans : Aristotelis Logica, ab eruditissimis hominibus conversa. Et a Nicolao Grouchio correcta atque emendata, Lugduni, apud Antonium Vincentium, 1560.

Aristote, Aristotelis Stagyritae Physicorum libri VIII, []. Quae hoc volumine continentur. Physicorum libri VIII. De Coelo libri III. De Generatione et Corruptione libri II. Meteorologicorum libri IIII. De Anima libri III. De Sensu et Sensilibus. De Memoria et Reminiscentia. De somno et Vigilia. De Insomnis. De Divinatione per Somnium. De longitudine et Brevitate vitae. De Iuventute et Senectute, et Vita et Morte, et Respiratione, Lugduni, apud haeredes Iacobi Iuntae, 1560.

Aristote, Aristotelis Metaphysicorum, ut vocant, libri XIII. Quorum primus duos complectitur : Ioachimo Perionio Benedictino Cormoeriaceno interprete, Lugduni, apud Guliel. Rovillium, sub scuto veneto, 1561.

Aristote, Aristotelis stagiritae de physico auditu libri octo, Venetiis, apud Plinium Petramsanctam, 1564.

Aristote, Aristotelis opera cum Averrois commentariis, Venetiis, apud Junctas, 1562-1574, Minerva G.m.b.H., Frankfurt am Main, Unverändeter Nachdruck 1962, vol. 1-9, suppl. 1-3.

Aristote, Aristotele, Problemi di medicina, Bolsena, Massari Editore, 1999. Éd. Gerardo Marenghi.

Augustin, Sancti Aurelii Augustini episcopi De civitate Dei recensuit B. Dombart, Lipsiae, in aedibus B. G. Teubneri, 1863, 2 vol.

281

Averroès, Destructio Destructionum, dans : Eutyici [sic] Augustini Niphi philothei suessani in librum Destructio Destructionum Averrois commentarii [], Lugd., Apud Iacobum Giunctam, 1542.

Bacalexi, Dina, « Trois traducteurs de Galien au xvie siècle et leur regard sur la tradition arabe », dans : Jacqueline Vons (éd.), Pratique et pensée médicales à la Renaissance, Paris, BIUM-De Boccard, 2009.

Bacalexi, Dina, « Galien, dune réception à lautre : tradition médiévale arabe et humanistes du xvie siècle », Seizième Siècle, 8, 2012.

Bède (pseudo), Sententiae sive axiomata ex Aristotelis et aliis praestantibus collecta, dans : Patrologia Latina, 90.

Benzoni, Gino – Bortolotti, Luca, Giovanni Grimani, dans : Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 59, 2002.

Bianchi, Massimo Luigi, « Occulto e manifesto nella medicina del Rinascimento. Jean Fernel e Pietro Severino », Atti e memorie dellAccademia Toscana di scienze e lettere, XLVII, n.s. – XXXIII, Firenze, Olschki, 1982.

Boèce, De consolatione philosophiae, dans : De consolatione philosophiae. Opuscula theologica, Monachii et Lipsiae in ædibus K. G. Saur, 2005. Éd. Claudio Moreschini.

Boèce, La Consolation de Philosophie, Paris, Les Belles Lettres, 2002. Trad. Jean-Yves Guillaumin.

Brann, Noel L., The Debate over the Origin of Genius during the Italian Renaissance : The Theories of Supernatural Frenzy and Natural Melancholy in Accord and in Conflict on the Threshold of the Scientific Revolution, Leiden – Boston – Koln, Brill, 2002.

Buttay-Jutier, Florence, Fortuna. Usages politiques dune allégorie morale à la Renaissance, Paris, Presses de lUniversité Paris-Sorbonne, 2008.

Caponetto, Salvatore, La riforma protestante nellItalia del Cinquecento, Torino, Claudiana, 1997.

Céard, Jean, La Nature et les prodiges, Genève, Droz, 1996.

Cébès de Thèbes, Familiarum colloquiorum formulae graece et latine. Cebetis Philosophi Thebani dialogus qui Πίναξ inscribitur cum latina interpretatione [], Antverpiae, in ædibus Ioan. Steelsii, anno 1547.

Chew, Samuel Claggett, The Pilgrimage of Life, Yale University Press, 1962.

Cicéron, Epistulae ad familiares, dans : M. Tulli Ciceronis Epistulae. Éd. Louis Claude Purser, Oxonii e typographeo Clarendoniano, [1901], vol. I. Cicéron, Cato maior de senectute, dans : M. Tulli Ciceronis, De re publica ; De legibus ; Cato maior de senectute ; Laelius de amicitia. Éd. Jonathan G. F. Powell, Oxford, Oxford University Press, 2006.

Cicéron, (pseudo-Cicéron), Anonyme, Rhétorique à Herennius, Paris, Les Belles Lettres, 1989. Éd. Guy Achard.

282

Cicéron, De divinatione, dans : M. Tulli Ciceronis scripta quae manserunt omnia : De Divinatione, De Fato, Timaeus, Leipzig, B. G. Teubner, 1975. Éd. Remo Giomini.

Corradi, Alfonso, Annali delle epidemie occorse in Italia [], Bologna, Tipi Gamberini e Parmeggiani, 1865-1870, 3 vol.

Da Monte, Giovanni Battista, Io. Baptistae Montani medici Veronensis, libri de excrementis, hoc est, faecibus, et urinis, duo. Nunc medicamenta aequalia, an inaequalia sint, unus. Necnon de gallico affectu unus. Iano Matthaeo Durastantio, medico physico sanctoiustano censore, Venetiis, apud Balthassarem Constantinum, ad signum divi Georgii, 1556.

Da Monte, Giovanni Battista, Io. Bapt. Montani Veronensis, omnium suae olim aetatis, et medicorum, et philosophorum ; praecellentissimi, in primi lib. Canonis Avicennae primam fen, profundissima commentaria. Adiecto nuper secundo, quod numquam antea fuerat typis excusum de membris capite. Iano Matthaeo Durastante, Medico ac Philosopho Sanctoiustano ; oculatissimo, ac diligentissimo censore, Venetiis, in aedibus Vincentii Valgrisii, et Balthassaris Constantini, 1557.

Daston, Lorraine, Park, Katharine, Wonders and the Order of Nature. 1150-1750, New York, Zone Books, 1998.

Del Col, Andrea, « Organizzazione, composizione e giurisdizione dei tribunali dellInquisizione romana nella repubblica di Venezia », Critica Storica, XXV, 1988.

Diogène Laërce, Diogenis Laertii [] de vita et moribus philosophorum libri decem [], [Coloniæ] Eucharius Agrippinas excudebat, 1535.

Diogène Laërce, Vite e dottrine dei più celebri filosofi, Milano, Bompiani, 2005. Éd. Giovanni Reale.

Dioscoride, I discorsi di M. Pietro And. Matthioli [] ne i sei libri di Pedacio Dioscoride Anazarbeo [], in Venetia, Appresso Vincenzo Valgrisi, 1563.

Durastante, Giano Matteo, Gi. Matteo Durastante da San Giusto a Madonna Giulia Durastanti sua Donna, s.l., s.d. [1540].

Durastante, Giano Matteo, Luminare maius quondam elaboratissimis, Ioannis Iacobi Manlii Alexandrini, commentario, & Nicolai Mutoni Mediolanensis Appendicibus, locuples nunc verò etiam luculentissima ; Iani Matthaei Durastantis Sanctoiustani expositione locupletius adeò redditum []. Connexa praeterea sunt, tam Lumen Apothecariorum, quam Thesaurus Aromatariorum, cum dilucidissimis, illud Quirici Augusti, hic Pauli Suardi, Commentariolis. His demum accessere et copiosissimi quatuor indices, primus, ac secundus, in Luminare ; Tertius in Lumen ; Ultimus in Thesaurum [], Venetiis, apud Lucam Antonium Iuntam, 1566.

Durastante, Giano Matteo, Iani Matthaei Durastantis, philosophi et medici santoiustani Libri duo. Primus : De Aceti scillini ; triplici compositione ; mirificis ob, sanitatem, ac uitam, diutissimè producendam, uiribus ; & congruo usu. Secundus : 283De aloes, substantia, quantitate, relatione, qualitatibus, actionibus, passione, habitu, ubi, & quando, Venetiis, ex officina Stellae, Iordani Ziletti, 1567.

Durastante, Giano Matteo, Problemata Iani Matthaei Durastantis, philosophi & medici Sanctoiustani. 1. Daemones an sint, & an morborum sint causae, pro theologorum, philosophorum, & medicorum sententiis. 2. An virium imbecillitati iuncta cacochymia per epicrasim curanda sit. 3. Et, an rhabarbarum ob lienterian, dysenterian, & astrictionem sit comburendum, Venetiis, ex officina Stellae, Iordani Ziletti, 1567.

Durastante, Giano Matteo, Laceto scillino delleccellentiss. Filosofo, et Medico, Messer Giano Matteo Durastanti da San Giusto [], Stampata in Macerata, appresso Sebbastiano Martellini, nellanno del Signore 1574.

Durling, Richard J., « A Chronological Census of Renaissance Editions and Translations of Galen », Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 24, 1961.

Edelstein, Ludwig, Ancient Medicine, selected papers of Ludwig Edelstein, Baltimore, The Johns Hopkins Press, 1967. Éd. Owdei Temkin – C. Lilian Temkin.

Érasme, Apophthegmatum opus cum primis frugiferum, vigilanter ab ipso recognitum autore, è graeco codice correctis aliquot locis, in quibus interpres Diogenis Laërtii fefellerat. Desiderio Erasmo Rot. Autore, Lugduni apud Seb. Gryphium, 1544.

Eusèbe de Césarée, Eusebii Caesariensis De evangelica praeparatione Libri XIIII. Diligentius ac emendatius nunc quam antehac usquam typis excusi Georgius Trapezuntius vertit, Coloniæ, Hero, Alopecius, 1539.

Eusèbe de Césarée, Divi Eusebii Hieronymi stridonensis Opera omnia [] accessit his in epistolarum tomos nova Scholiorum, per Erasmum Roterodamum instauratio [], Parisiis, C. Chevallonium, 1533-1534, 9 vol.

Facciolati, Jacopo, Fasti Gymnasii Patavini Jacobi Facciolati studio atque opera collecti, Patavii, typis Seminarii, apud Joannem Manfré, 1757, 2 vol.

Fernel, Jean, Joannis Fernelii ambiani De abditis rerum causis libri duo ad Henricum Franciae regem Christianissimum, Parisiis, Excudebat Christianus Wecleus, sub scuto Basiliensi in vico Iacobeo, anno salutis, 1548.

Ficino, Marsilio, Marsilii Ficini florentini [], Opera [], Basileæ, ex officina Henricpetrina, 1576.

Fortuna, Stefania – Raia, Annamaria, « Corrigenda and Addenda to Diels “Galenica” by Richard Durling : III. Manuscripts and Editions », Traditio, 61, 2006.

Fortuna, Stefania, « The Latin Editions of Galens Opera omnia (1490-1625) and Their Prefaces », Early Science and Medicine, 17, 2012.

Fortuna, Stefania, « Galens De Constitutione Artis Medicae in the Renaissance », The Classical Quarterly, 43, No. 1, 1993, p. 302-319.

284

Frigimelica, Francesco, Consiglio sopra la pestilenza qui in Padoa dellanno MDLV dellEccellentiss. M. Francesco Frigimelica, in Padoa, per Gratioso Perchacino, 1555.

Fuchs, Leonhart, Compendiaria in artem medendi introductio, diligenter recognita, & locis multis quam antea auctior. Leonardo Fuchsio autore. Accessit priori aeditioni conficiendorum medicamentorum ratio : itemque de urina & pulsibus praeceptio, Argentinæ, in officina Ioan. Alberti, mense Septembri, 1535.

Galien, Galeni in librum Hippocratis de natura humana commentarius, Hermanno Cruserio Campensi interprete, dans : Hippocratis de ratione victus in morbis acutis []. Eiusdem De Natura Humana cum duobus Commentarii Galeni. Eiusdem de Victus Ratione [], Venetiis, in officina D. Bernardini, 1538.

Galien, Galeni Pergameni summi medicinae parentis, De philosophica historia liber unus [], Andrea à Lacuna, Secobiensi, philiatro interprete, Coloniæ, Iohannes Aquensis excubat, Anno 1543.

Galien, In primum & secundum librum Hippocratis De natura humana commentarii Hermano Cruserio Campensi interprete, dans : Tomus primus operum Galeni, complectens ea, quae ad corporis humani naturam, eiusque anatomen exquisite cognoscendam, pertinent. Adiectis quibusdam ad victus rationem necessariis, Lugduni, apud Ioannem Frellonium, 1550.

Galien, Claudii Galeni Pergameni in Hipp. Librum de natura hominis commentarius, Ioanne Guinterio Andernaco interprete, Lugduni, apud Guglielmum Rouillium, sub scuto veneto, 1553.

Galien, Galeni Omnia quae extant dans : Latinum sermonem conuersa. Quibus post summam antea diligentiam multum nunc quoque splendoris accessit, quod loca quamplurima ex emendatorum exemplarium grecorum collatione et illustrata : fuerint & castigata ex tertia Iuntarum editione, Venetiis, apud Iuntas, 1556, 10 vol.

Galien, Galeni omnia quae extant opera in Latinum sermonem conversa, Venetiis, apud Iuntas, 1565, 12 vol.

Galien, Claudii Galeni opera omnia, Lipsiæ, 1821-1833, 20 vol. Éd. Carol Gottlob Kühn.

García-Ballester, Luis, Galen and Galenism. Theory and Medical Practice from Antiquity to the European Renaissance, Aldershot, Burlington, Ashgate, 2002 (Variorum Collected Studies Series 710).

Garin, Eugenio, Storia della Filosofia italiana, Torino, Einaudi, 1966, 3 vol.

Gevitz, Norman, « “The Devil Hath Laughed at the Physicians” : Witchcraft and Medical Practice in Seventeenth-Century New England », Journal of the History of Medicine, 55, January, 2000.

Gilbert de La Porrée, Gilberti Porretani, sex principiorum liber. Summa libri. De forma, Actione, Passione, Quando, Ubi, Positione, Habitu, Et de eo quod est suscipere magis et minus, dans : Averroès 1562, vol. 1. 

285

Grendler, Paul Frederick, The Roman Inquisition and the Venetian Press 1540-1605, Princeton, New Jersey, Princeton University Press, 1977.

Grégoire de Nysse, Gregorii Nyseni vetustissimi theologi, Mystica Mosaicae vitae enarratio, perfectam formulam vivendi cuilibet Christiano praescribens, Georgio Trapezontio interprete, Basileæ, in ædibus Andreæ Cratandri, 1521.

Grégoire de Nysse, D. Gregorii, episcopi Nysseni, de Creatione hominis liber, supplementum Hexameron Basilii Magni fratris, interprete Dionysio Romano Exiguo, nunc primum excusus [], Coloniæ, ex officina Melchioris Novesiani, 1537.

Grégoire de Nysse, Divi Gregorii episcopi Nysseni, fratris Basilii Magni, Opera [], Basileæ, per Nic. Episcopium Iuniorem, 1562.

Grosseteste, Robert, Posterio. Linco. Habes accuratissime lector Aristotelis Posteriorum opus cum duplici traductione : antiqua.s. & Argyropyli : ac eius luculentissimum interpretem Linconiensem Burleumque. Ab eximio [] Pamphilo de Monte [] diligenti ac summa vigilia nuper castigatos & expolitos : Necnon in margine plura addita et in rodine posita : [], Venetiis, impensa heredum [] Octaviani Scoti Modœtiensis ac sociorum, 1521.

Guarino, Veronese, Platonis vita Guarino Veronensi autore, dans : Plutarchi Cheronei graecorum romanorumque illustrium vitae, Basileæ ex ædibus Io. Bebelii, anno 1535.

Guibert, Nicolas, De interitu alchimiae metallorum transmutatione tractatus [], Tulli, apud Sebastianum Philippe, Typographum Iuratum, 1614.

Hamesse, Jacqueline, Les Auctoritates Aristotelis. Un florilège médiéval. Étude historique et édition critique, Louvain, Publications Universitaires – Paris VI, 1974.

Hippocrate, Œuvres complètes, Paris, J.-B. Baillière, 1839-1861, 10 vol. Éd. Émile Littré.

Hippocrate, Hippocratis Coi, medicorum omnium longe principis, opera [], Basileæ, in officina Andreæ Cratandri, 1526.

Hippocrate, Hippocratis Coi, medicorvm omnium longè principis, opera quae ad nos extant omnia, per Ianum Cornarium medicum physicum Latina lingua conscripta, et recognita [], Basileæ, per Hieron. Frobenium et Nicol. Episcopium, 1558.

Hirai, Hiro, « Alter Galenus : Jean Fernel et son interprétation platonico-chrétienne de Galien », Early Science and Medecine, 10, 1, 2005.

Hirai, Hiro, Medical Humanism and Natural Philosophy. Renaissance Debates on Matter, Life and Soul, Leiden – Boston, Brill, 2011.

Horace, De arte poetica, Paris, Les Belles Lettres, 1964. Éd. François Villeneuve.

Horace, Satires, Paris, Les Belles Lettres, 2002. Éd. François Villeneuve.

Horace, Odes, Paris, Les Belles Lettres, 2001. Éd. François Villeneuve.

Index eorum, quae hoc in libro habentur. / Iamblichus de mysteriis Aegyptiorum, 286Chaldaeorum, Assyriorum. / Proclus in Platonicum Alcibiadem de anima atque daemone. / Proclus de sacrificio et magia. / Porphyrius de divinis, atque daemonibus. / Synesius Platonicus de somniis. / Psellus de daemonibus. / Expositio Prisciani, & Marsilii in Theophrastum de sensu, phantasia, et intellectu. / Alcinoi Platonici philosophi, liber de doctrina Platonis. / Speusippi Platonis discipuli, liber de Platonis definitionibus. / Pythagorae philosophi aurea verba. / Symbola Pithagorae philosophi. / Xenocratis philosophi platonici liber de morte. / Mercuri Trismegisti Pimander. / Eiusdem Asclepius. / Marsilii Ficini de triplíci vita Lib. II. / Eiusdem liber de voluptate. / Eiusdem de Sole et lumine libri II. / Apologia eiusdem in librum suum de lumine. / Eiusdem libellus de magis. / Quod necessaria sit securitas, et tranquillitas animi. / Preclarissimarum sententiarum huius operis brevis annotatio, Venetiis in Aedibus Aldi et Andreæ Soceri mense Novembri 1516.

Institoris Henricus – Sprenger, Jakob, Malleus Maleficarum. Éd. Christopher S. Mackay, Cambridge University Press, 2006, 2 vol.

Jamblique, De mysteriis, voir Index.

Jean de Jundun, Questiones Joannis de Janduno de physico auditu nouiter emendate. Helie Hebrei Cretensis questiones de primo motore, de efficientia mundi, de esse essentia et uno. Annotationes in plurima dicta commentatoris, Venetiis, Bonetus Locatellus [] impressione complevit [] mandato et expensis heredum [] Octaviani Scoti Modoetiensis, 1501.

Klapisch-Zuber, Christiane, La maison et le nom. Stratégies et rituel dans lItalie de la Renaissance, Paris, Éditions de lÉcole des Hautes Études en Sciences Sociales, 1990.

Lavenia, Vincenzo, « Giudici, Eretici, Infedeli. Per una storia dellInquisizione nella Marca nella prima età moderna », Giornale di Storia, 2011, no 6.

Lavenia, Vincenzo, « La medicina dei diavoli : il caso italiano, secoli XVI-XVII », dans : Maria Pia Donato et al. (éd.), Médicine et religion. Collaborations, compétitions, conflits (xiie-xxe siècle), Rome, École Française de Rome, 2013.

Libera, Alain de, Lunité de lintellect : commentaire du De unitate intellectus contra averroistas de Thomas dAquin, Paris, Vrin, 2004.

Mandelli, Vittorio, Giovanni Giacomo Leonardi, dans : Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 64, 2005.

Mandressi, Rafael, « Les médecins et le diable. Expertises médicales dans le cas de possession démoniaque au xviie siècle en France », Chrétiens et Société, 13 (2006).

Manning, Gideon – Klestinec, Cynthia (éd.), Professors, Physicians and Practices in the History of Medicine. Essays in Honor of Nancy Siraisi, Cham, Switzerland, Springer, 2017.

Marini, Gaetano, Degli Archiatri Pontifici, in Roma, nella Stamperia Pagliarini, 1784, 2 vol.

287

McVaugh, Michael – Siraisi, Nancy (éd.), Renaissance Medical Learning. Evolution of a Tradition, dans : Osiris, 6, 1990, Second Series.

Mondella, Felice, Giovanni Argenterio, dans : Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 4, 1962.

Mugnai Carrara Daniela, « Una polemica umanistico-scolastica circa linterpretazione delle tre dottrine ordinate di Galeno », Annali dellIstituto e Museo di Storia della Scienza di Firenze, 8, 1983.

Muñoz, Victoria Recio – Vellisca Gutiérrez, Lelia Rosa, « Methodus seu ratio compendiaria de Leonhart Fuchs : génesis y evolución de un manual de medicina del siglo XVI », Revista de Estudios Latinos (RELat), 17, 2017.

Nifo, Agostino, Augustini Niphi [] Expositio super octo Aristotelis Stagiritae libros de Physico Auditu [] Averrois etiam Cordubensis in eosdem libros prooemium ac commentaria, cum ipsius Augustini Suessani refertissima expositione, annotationibus, ac postremis in omnes libros recognitionibus, castigatissima conspiciuntur [], Venetiis, apud Iuntas, 1552.

Nutton, Vivian, John Caius and the manuscripts of Galen, Cambridge, The Cambridge Philological Society, 1987.

Nutton, Vivian, « The Fortunes of Galen » dans : Robert J. Hankinson (éd.), The Cambridge Companion to Galen, Cambridge, Cambridge University Press, 2008.

Nutton, Vivian, Ancient Medicine, London and New York, Routledge, 2013.

Ovide, Les Métamorphoses, Paris, Les Belles Lettres, 2009. Éd. Georges Lafaye – Olivier Sers.

Pagel, Walter, Religion and Neoplatonism in Renaissance Medicine, London, Variorum Reprints, 1985. Éd. Marianne Winder.

Patch, Rollin Howard, The Tradition of the Goddess Fortuna in Roman Literature and in the Transitorial Period, Smith College Studies in Modern Languages, vol. III, no. 3, 1922.

Panelli DAcquaviva, Giovanni, Memorie degli uomini illustri e chiari in medicina del Piceno o sia della Marca dAncona, tomo secondo [], in Ascoli, Per Niccola Ricci Stamp., 1758.

Panfilo, Francesco, Francisci Pamphili, praestantiss. Poetae Sanctoseverinatis, Picenum. Hoc est de Piceni, quae Anconitana vulgo Marchia nominatur ; & Nobilitate, & Laudibus, Opus. Nunc primum in lucem Iani Matthaei Durastantis, Philosophi Sanctoiustani, Auspiciis, ac Sumptibus, editum. Maceratæ excudebat Sebastianus Martellinus chalcographus. Anno a saluberrimo virgineo partu 1575.

Pastore, Alessandro, Matteo Gentili, dans : Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 53, 2000.

Pender, Stephen, « Examples and Experience : On the Uncertainty of Medicine », The British Journal for the History of Science, 39, no 1 (Mar., 2006).

288

Perifano, Alfredo, LAlchimie à la cour de Côme Ier de Médicis : savoirs, culture et politique, Paris, Champion, 1997.

Pétrarque, Petrarca, Trionfi, Rime estravaganti, codice degli abbozzi, Milano, Arnoldo Mondadori Editore, I Meridiani, 1996. Éd. Vinicio Pacca – Laura Paolino.

Philopon Jean, Ioan. Grammatici Philoponi in Aristotelis Posteriora analytica commentarii[], Parisiis, apud Ioannem Roigny, 1544.

Pierre Lombard, Petri Lombardi Episcopi Parisiensis Sententiarum libri IIII [], Venetiis, apud Franciscum Laurentinum de Turino, 1563.

Pierre Lombard, Les Quatre Livres de Sentences, Paris, Éditions du Cerf, 2013, 4 vol. Éd. Marc Ozilou.

Pline lAncien, C. Plini Secundi Naturalis Historiae, Venetiis, in ædibus hæredum Aldi, et Andreæ Asulani Soceri, 1535, 3 vol.

Plutarque, Plutarchi Chaeronei De oraculorum defectu liber, ab Adriano Turnebo latinitate donatus, et annotationibus quibusdam illustratus, Lutetiæ, ex officina Michaëlis Vascosani, via Iacobæa, ad insigne Fontis, 1556.

Plutarque, Plutarchi Chaeronei, gravissimi et philosophi et historici, Vitae comparatae illustrium virorum, graecorum & romanorum, ita digestae ut temporum ordo seriesque constet, Hermanno Cruserio I. C. atque illustriss. Ducis Clivensis & Iuliacensis consiliario, interprete elegantiss. ac fidelissimo. [], Basileæ, apud Thomam Guarinum, 1564.

Plutarque, Sur la disparition des oracles, Paris, Les Belles Lettres, 1947. Éd. Robert Flacelière.

Pomponazzi, Pietro, Petri Pomponatii [] De naturalium effectuum causis, siue de incantationibus, opus abstrusioris philosophiae plenum, & breuissimis historijs illustratum atque ante annos 35 compositum, Basileæ, per Henrichum Petri, mense Augusto 1556. Éd. Vittoria Perrone Compagni, De incantationbus, Leo S. Olschki, 2011.

Pomponazzi, Pietro, Petri Pomponatii Mantuani Tractatus de immortalitate animae, s.l., 1534.

Pomponazzi, Pietro, Tutti i trattati peripatetici, Bompiani, 2013. Éd. Francesco Paolo Raimondi, José Manuel García Valverde.

Porphyre, De abstinentia ab esu animalium libri IV, voir Index.

Porphyre, Porphyrii philosophi, De non necandis ad epulandum animantibus libri IIII [], Florentiæ, in officina Bernardi Junctæ, 1548.

Proclus, Excerpta Marsilii Ficini ex graecis Procli Commentariis in Alcibiadem Platonis primum, voir Index.

Quintilien, Institution oratoire, Paris, Les Belles Lettres, 1975-1980, 7 vol.

Nuovo Receptario composto dal famosissimo chollegio degli eximii doctori della arte et medicina della inclita cipta di Firenze, Impresso nella Inclyta Cipta di 289Firenze per la compagnia del Dragho, adi 21 gennaio, 1498. Ad instantia delli Signori Chonsoli della universita delli spetiali : El segno della quale si pone in questa presente charta.

El Ricettario dellArte et Università de Medici, et Spetiali della citta di Firenze. Riveduto dal Collegio de Medici per ordine dello Illustrissimo et Eccellentissimo Signore Duca di Firenze, Stampato in Fiorenza appresso Lorenzo Torrentino Stampator Ducale del mese di Settemb. lanno 1550.

Il Ricettario medicinale necessario à tutti i medici, & speziali. Nel quale con bellissimo ordine si insegna tutto quello che si puo desiderare intorno alla cognizione del prouedere, eleggere, conseruare, preparare, et comporre qual si voglia sorte di medicamento ; secondo luso de migliori e piu eccellenti medici. Di nuouo per ordine dellIll.mo & Ecc.mo S.re Duca, & del S.or Principe di Fiorenza, & di Siena. Ricorretto, & ampliato da Dodici Riformatori periti di tale arte, & eletti da loro Ecc. Illust., In Fiorenza, nella stamperia dei Giunti, 1567.

Rorarius, Nicolaus, Contradictiones ; dubia et paradoxa, in libros Hippocratis, Celsi, Galeni, Aetii, Aeginetae, Avicennae, cum eorundem conciliationibus, Venetiis, apud Franciscum et Gasparem Bindonum fratres, 1566.

Santarelli, Daniele, « Eresia, Riforma e Inquisizione nella Repubblica di Venezia del Cinquecento », dans : Studi Storici Luigi Simeoni, 2007.

Savino, Christina, « La ricezione del “Quod animi mores” di Galeno fra medioevo e Rinascimento : Traduzioni, Edizioni e Commenti », Bruniana & Campanelliana, 17, no 1, 2011, p. 49-63.

Siraisi, Nancy, Medicine & the Italian Universities, 1250-1600, Leiden – Boston – Köln, Brill, 2001.

Siraisi, Nancy, History, Medicine, and the Traditions of Renaissance Learning, Ann Arbor, University of Michigan Press, 2007.

Siraisi, Nancy, Avicenna in Renaissance Italy. The Canon and Medical Teaching in Italian Universities after 1500, New jersey, Princeton University Press, 1987.

Schnyder, André, « Linquisitore racconta », dans : Giovanna Bosco – Patrizia Castelli (éd.), Stregoneria e streghe nellEuropa moderna, Pisa, Pacini, 1996.

Tedeschi, John, Il giudice e leretico. Studi sullInquisizione romana, Milano, Vita e Pensiero, 2003.

Temkin, Owsei, Galenism. Rise and Decline of a Medical Philosophy, Cornell University Press, Ithaca and London, 1973.

Tervarent, Guy de, Attributs et symboles dans lart profane : dictionnaire dun langage perdu, 1450-1600, Genève, Droz, 1997.

Thémistios, Themistii peripatetici lucidissimi, paraphrasis in Aristotelis posteriora, & Physica, in libro item De anima, Memoria et Reminiscentia, Somno et vigilia, Insomniis, & Divinatione per somnum, Hermolao Barbaro Patricio veneto Interprete [], Venetiis, apud Hieronymum Scotum, 1554.

290

Thomas dAquin, Corpus thomisticum. Subsidia studii ab Enrique Alarcón collecta et edita Pompaelone ad Universitatis Studiorum Navarrensis aedes a MM A.D. (adresse : corpusthomisticum.org).

Thomas dAquin, Sentencia libri « De sensu et sensato » [], dans : Sancti Thomae de Aquino Opera omnia, iussu Leonis XIII P. M. edita [], Roma, Commissio Leonina – Paris, Librairie Philosophique J. Vrin, 1985, t. 45, 2. Éd. René-Antoine Gauthier.

Tite-Live, Histoire romaine, Paris, Les Belles Lettres, 2012, t. 1. Éd. Gaston Baillet.

Tondini, Giambattista, Memorie della vita di Giammatteo Durastante da Sangiusto assembrate, e poste in luce dallabate Giambatista Tondini [], Sinigallia, Presso Domenico Lazzarini Imp. Vesc., e del Pubb., 1790.

Valeriano, Pierio, Hieroglyphica, siue, De sacris Aegyptiorum literis commentarii, Ioannis Pierii Valeriani Bolzanii Bellunensis, Basileæ, [Michael Isengrin], 1556.

Vallat, Philippe, Al Farabi et lÉcole dAlexandrie : des prémisses de la connaissance à la philosophie politique, Paris, Vrin, 2004.

Vecchietti, Filippo – Moro, Tommaso, Biblioteca Picena o sia Notizie istoriche delle opere e degli scrittori piceni tomo quarto [], Osimo, Presso Domenicantonio Quercetti Stamp. Vescov. e Pubb., 1795.

Ventura, Iolanda, « Per modum quaestionis compilatum []. The Collections of Natural Questions and their Development from 13th to the 16th Century », dans : Paul Michel – Madeleine Herren – Martin Rüesch (éd.), Allgemeinwissen und Gesellschaft : Akten des Internationalen Kongresses über Wissenstransfer und Enzyklopädische Ordnungssysteme, vom 18. bis 21. September 2003 in Prangins, Aachen, Shaker, 2007.

Virgile, Aeneis. Éd. Gian Biagio Conte, Bibliotheca Teubneriana, Walter de Gruyter, 2009.

Wille, Dagmar Von, Francesco Frigimelica, dans : Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 50, 1998.

Zambelli, Paola, « I problemi metodologici del necromante Agostino Nifo », Medioevo, I, 1975.

Zanier, Giancarlo, « Platonic Trends in Renaissance Medicine », Journal of the History of Ideas, 48, no 3, Jul. – Sep. 1987.

Zimara, Marco Antonio, Marciantonii Zimarae [] Tabula delucidationum in dictis Aristotelis et Averrois, Venetiis, apud Iunctas, 1562.

Zimara, Marco Antonio, Theoremata, Venetiis, apud Hieronymum Scotum, 1547.