Aller au contenu

Classiques Garnier

Bibliographie

421

BIBLIOGRAPHIE

MANUSCRITS

AMSTERDAM

Bibliothèque universitaire

hs Bc 122

F.-S. Tavel et J.-N.-S. Allamand à Willem Bentinck (29-1-1750).

hs K99 a-b

J.-N.-S. Allamand à Willem Bentinck (1750).

hs X 52

P.-G. Dentand à P. Camper (8-5-1775).

hs X 85

J.-B. Lobrot à P. Camper (Londres, 1-6-1788).

Luchtmans archief, Klantenboeken [Registres des clients privés], 1725-1800

(microfiches : Lisse, MNF Publications, 1992-1998).

Stadsarchief Amsterdam (SAA)

Indexen : Baptêmes, mariages, enterrements [DTB]

195 Familie Bicker

120 W.G. Dedel à sa sœur Clara M. Bicker-Dedel (1764-1767).

151 Journal de J.B. Bicker (1763-1798).

159 Journal de voyage de J.B. Bicker en Suisse (avril-août 1794).

160 Journal de voyage de J.B. Bicker en Suisse (août 1794 – janvier 1795).

201 Église wallonne

271 Liste des membres (1694-1746).

272 Liste des membres (1748-1765).

274 Liste des membres (1770-1868).

290 Liste des membres (1726-1765).

293 Liste des membres (1767-1786).

297 Liste des membres (1787-1819).

306 Liste des membres partis avec attestation (1723-1834).

422

238 Familie van Lennep

231 Plan pour une autobiographie de D.J. van Lennep.

246 Familie Hooft Graafland

183 Ph.G. Zollicoffer à J. Graafland (Franeker, 1781).

5075 Notarieel archief

9182 notaire Jan Ardinois, acte 248475 (J.A. van Sandick, testament, 24-9-1745).

11423A notaire Thierry Daniel de Marolles, acte 457498 (F.-Th. de La Porte, testament, 8-1-1763).

ARNHEM

Het Gelders Archief (HGA)

0176 Retroacta burgelijke stand DTB

998.1 Liste des membres de léglise réformée de Hoog-Keppel (1772-1811).

0409 Huis Keppel

318 A.W. van Pallandt, Journal de voyage (13-4-1765 – 23-8-1765).

346 Jan Bost à Adolf Werner van Pallandt (1754-1810).

354 Mlle Eman [= Louise Verrey] à A.W. van Pallandt (1794-1798).

388 Ursula Enderlin à A.W. van Pallandt et à son épouse (1786).

408 Correspondance entre François et Louise Verrey et Van Pallandt (1793-1797).

414 Ursula Enderlin à A.W. van Pallandt (1787 et 1789).

418 Ursula Enderlin à Mme van Pallandt (3-5-[1786]).

424a Livre de dépenses (1783-1788).

424b Livre de dépenses (1789-1800).

0439 Huizen Waardenburg en Neerijnen

226 C.W.F. Dumas à son (ancien) élève W.H. van Aylva (1770-1773).

455 Livre de comptes tenu pour les tuteurs de C.A. van Brakel (1741-1760).

0487 Familie Van Spaen, tak [branche] Biljoen

118 Journal de voyage de J.F.G. van Spaen (1769-1770).

0525 Huis Rosendael

720 W.A. Torck à sa mère (1778-1792).

721 L.P.A. Torck à sa mère (1779-1783).

726 A. Jayet à E.J. de Rode van Heeckeren, mère de ses élèves (s.d.).

0613 Familie Bentinck / Aldenburg Bentinck

47 A. Trembley à Lady Portland (1739).

65 J.-N.-S. Allamand à W. Bentinck (1758 et s.d.).

70 A. Trembley à W. Bentinck (1738 et 1758).

423

99 Papiers concernant Jean Bentinck et J.B. Lobrot, gouverneur de ses neveux (1769).

1037 A. Trembley à C.-S. Bentinck, née dAldenburg (1738-1739).

BREDA

Stadsarchief

DTB, 89, p. 110 (Jacob Daller témoin, 23-8-1767).

BRIELLE

Streekarchief Voorne-Putten en Rozenburg

110-1207 notaire H.M. van Andel de Brielle, acte 54 (Jeanne-Françoise Verrey, 15-7-1801).

BOIS-LE-DUC

Brabants historisch informatie centrum (BHIC)

178 Resoluties Staten-Generaal

133 Passeport pour M.-I. Chatelanat pour un aller-retour en Suisse (1-4-1794 ; fo 278).

CHAVANNES-PRÈS RENENS

Archives cantonales vaudoises (ACV)

P Bridel famille Bridel

B IV 5 Publicité pour linstitut de J.-L.-P. Bridel à Lausanne (Amsterdam, 5-10-1802).

B IV 110 Publicité pour l« Institut pour la noblesse étrangère » de Bridel ([1810]).

D III 10 J.-L.-P. Bridel à son frère Philippe-Sirice (1784-1802).

PP 406 famille Chatelanat

88 Autorisation donnée à M.-I. Chatelanat daller en Hollande (Extrait du registre du Conseil de la ville de Berne, 21-8-1786).

89 Maximilien-Isaac Chatelanat à son frère Georges-Emmanuel (22-3-1787).

90a Georges-Emmanuel Chatelanat à son frère Maximilien-Isaac (1794-1796).

PP 641 famille Mestrezat

Répertoire.

424

DOETINCHEM

Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers

0469 Église réformée de Olden Keppel et Keppel Binnen

11 Liste des membres (1772-1871).

HAARLEM

Noord-Hollands Archief (NHA)

292 Familie Gevers van Marquette

3 Diplôme de membre de la loge La Vertu à Leyde pour Hugo Gevers (9-3-1784).

1571 Familie Van Valkenburg

132 Livre dor (1793-1799), contributions de R. Beckel et de J. Wägeli.

2153 Église wallonne

161 Liste des membres, 1734-1776.

162 Liste des membres, 1776-1794.

163 Liste des membres, 1795-1838.

170 Attestations, 1708-1774.

171 Attestations, 1776-1812.

3238 Familie Fabricius

163 Correspondance de la famille Van Notten.

3863 Heerlijkheid Berkenrode

176 J.P. van Wickevoort Crommelin, Voyage en Suisse, 1779-1780.

LA HAYE

Gemeentearchief

Collection de lettres (OV2) J.-N.-S. Allamand à W. Bentinck, 1753.

0241-01 Église wallonne

5 Comptes rendus du conseil presbytéral [Notulen kerkeraad] (1761-1774).

107 Liste des membres (1733-1844).

0372-01 Notarieel archief

2798 notaire G. Trouillé, juillet-déc. 1752 (J.A. van Sandick, testament, 7-11-1752).

2809 notaire G. Trouillé, janv.-mars 1758 (J.A. van Sandick, testament, 28-2-1758).

425

Hoge Raad van Adel

Familiearchief Van Spaen

208 W.A. van Spaen à ses parents (Utrecht, 1766-1767).

282 W.A. van Spaen, Journal de ma vie (1769-1770).

343-I W.A. van Spaen, « Lettres de ma mère » (1766-1773).

344 W.A. van Spaen, Lettres de son père (1766-1767).

702 Lettres et comptes de J. Linder à Utrecht concernant ladministration des rentes de Beverweerd (1788-1791).

775 Voyage de Bâle à Utrecht (1750).

Koninklijk Huisarchief (KHA)

A29 Archief Willem IV

J.-N.-S. Allamand à Marc-Michel Rey (1762-1780).

A31 Archief Willem V

40 Contrat pour J.-F. Euler, précepteur du prince Guillaume (Loo, 12-9-1776).

A32 Archief Wilhelmina van Pruisen

169 Correspondance entre V.-E. Hollard et la princesse Wilhelmina (1788-1800).

170 P. Appia à la princesse Wilhelmina (Utrecht, 24-4-1788).

316 Documents concernant léducation de la princesse Louise et le départ de Mlle Hollard (1782-1789).

320 J.-F. Euler au prince Guillaume et à la princesse Wilhelmina (1785).

321 Documents concernant léducation du prince Guillaume à Leyde (1789).

322 Documents concernant léducation des enfants du stathouder Guillaume V (1782-1791).

350 J.-F. Euler à C.-E. de Larrey (1776-1777).

A33 Archief Louise, prinses van Oranje Nassau

190a Élise de La Fite à Louise (1780-1785).

218 Louise à V.-E. Hollard (1781-1806).

219-231 V.-E. Hollard à Louise (1781-1806).

G002 Collectie Willem Graaf Bentinck

A-72 J.-N.-S. Allamand à W. Bentinck (1749-1771).

B-16 L. van Wassenaer à W. Bentinck (1751).

F-74 F. Fagel à A. Bentinck (1760-1762).

S-78 C. de Salgas à W. Bentinck (1768).

T-79 Correspondance de W. et Antoine Bentinck avec F.-S. Tavel (1749-1753) et A. Trembley (1748-1769).

426

G16 Handschriften [Manuscrits]

A29 Correspondance de J.-N.-S. Allamand et M.M. Rey (1762-1780).

Koninklijke Bibliotheek (KB)

74 D 8

6 et 38 : P. Appia (22-5-1788) et P. Camper (26-8-1767) à Christoph Saxe.

74 D 9

Hoffman & cie. à Christoph Saxe (29-7-1762 et [début août 1762]).

74 D 10

14, 16, 28 et 66 : S. Banspach (1783), J. Linder (1764), J. Marauda (22-9-1767) et J. Pourtalès (1769-1770) à Christoph Saxe.

74 D 13

fo 143 Christoph Saxe à K.N. Hopf (3-4-1752) ; fo 368-369 à J. Linder (25-5-1764).

74 D 14

fo 36 : Certificat de Chr. Saxe pour J. Pourtalès (8-5-1769).

74 H 6

Album amicorum de B. Rüssing (fo 98v : G. Payen, La Haye, 6-1-1781 ; fo 99r : L.-S. Gleyre, La Haye, 21-2-1781).

130 D 14

G16-20 : J. Pourtalès à Rijklof Michael van Goens (1768-1773).

130 D 14

L30-31 : J. Daller à Rijklof Michael van Goens (21-6-1772 : « chez M. le baron Torck seigneur de Rosendael »).

131 D 48

Lettre de recommandation pour K.N. Hopf, Berne, 24-4-1722.

131 E 26

Album amicorum de Ludwig Dietrich Glaser (p. 58 : I. Praden, Amsterdam, 18-10-1775).

132 G 39

Album amicorum de Pieter Jacob de Bye (fo 64r : M.-F. Conod, Leyde, 3-6-1789).

132 G 40

Album amicorum dEgbert Philip van Visvliet (fo 43v : A. Guex, Leyde, 26-10-1756).

134 C 43

Album amicorum dIsaac van Schinne (fo 15r : A. Jayet, Leyde, 26-6-1778).

135 K 19

Album amicorum de Benjamin Petrus van Wesele Scholten (fo 6r : « Bridel étudiant en théologie », Lausanne, 11-9-1780).

Museum Meermanno-Westreenianum (MMW)

FA 262

118-119 Claude de Salgas à G. Meerman (Amsterdam, 1761).

FA 238

512-602 Willem Buys à Johan Meerman (1767-1806).

FA 239

347-348 Moïse-Frédéric Conod à Johan Meerman (1790).

FA 239

349-395, 398-401, 403-404 David-R. Conod à Johan Meerman (1790-1801).

FA 240

128-133 W.H. van der Duyn à Johan Meerman (1800-1801).

FA 257

011-018 J.-N.-S. Allamand à Gerard Meerman (1760-1765).

427

Nationaal Archief (NA)

1.01.02 Staten-Generaal

12099-12117 Courrier diplomatique imprimé (1751-1765).

1.02.14 Legatie Frankrijk (1747-1810)

49 Lettres de Mattheus Lestevenon van Berkenrode (1762).

1.02.20 Legatie Turkije

693 H. Fagel père, F. Fagel et F.-S. Tavel à F. de Weiler (1762-1775).

1.10.10 Familie Boreel

139 Catharina Boreel à Willem Boreel (1761-1765).

141 Jacob Boreel à Willem Boreel (1765-1768).

142 Jacob Boreel à Willem Boreel (1785-1787).

143 Jacob Boreel à Willem Boreel (1788-1789).

146 H. de Larrey à Willem Boreel (1766-1791).

148 Anna Maria Boreel, épouse Fagel, à Willem Boreel (1761-1776).

150 Hendrik Fagel fils à W. Boreel (1784-1790).

153 R. Fagel à W. Boreel (1786-1790).

154 F.W. Fagel à W. Boreel (1785-1787).

155 Claude de Salgas à W. Boreel (1757-1785) et journal (11-25 mars 1764).

156 D.J. van Tuyll van Serooskerken à W. Boreel (1759-1762).

163 A. Maclaine à W. Boreel (1766-1786).

167 Jean-Louis-Philippe Bridel à Willem Boreel (1791).

225 Claude de Salgas, Plan déducation (v. 1754).

226 Notes concernant des voyages en Suisse (1786-1794).

1.10.16.01 Familie Calkoen

951 Notice autobiographique de Nicolaas Calkoen.

1.10.29 Familie Fagel

162 Notes de voyage de François Fagel (1759-1761).

163 F.-S. Tavel, Journal (mis au net) de son voyage avec François Fagel (1759-1761).

164 F.-S. Tavel, Journal de son voyage avec François Fagel (1759-1761).

194 H. Fagel fils, Journaux de voyage (1785 et 1787).

197 H. Fagel fils, Journal de son voyage en Suisse (1796-1797).

211 H. Fagel fils, « Liste de mes ouvrages [à Leyde] en 1781 ».

212-214 H. Fagel fils, Dictata des cours du professeur Pestel à Leyde (1781-1783).

219 H. Fagel fils, Traduction de la 15e idylle de Théocrite avec des commentaires.

232 H. Fagel fils, Notes sur lhistoire et la géographie (s.d.).

2230 J.-F. de Boissy à A. Maclaine et ce dernier à H. Fagel père [1753].

428

2245 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1754).

2254 Correspondance de F. Fagel avec son père H. Fagel (1754).

2263 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1755).

2265 Correspondance de F. Fagel avec son père H. Fagel (1755).

2272 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1756).

2278 Correspondance de F. Fagel avec son père H. Fagel (1756).

2285 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1757).

2291 Correspondance de F. Fagel avec son père H. Fagel (1757).

2299 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1758).

2303 Correspondance de F. Fagel avec son père H. Fagel (1758).

2311 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1759).

2320 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1760).

2324 Correspondance de F. Fagel avec son père H. Fagel (1760).

2331 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1761).

2338 A. Trembley à H. Fagel (1762).

2339 Correspondance de F.-S. Tavel avec H. Fagel (1762).

2452 A. Trembley à H. Fagel (22-6-1774 et 24-8-1774).

2581 L.-S. Gleyre et R. Fagel (entre autres) à H. Fagel père (1783).

2629 L.-S. Gleyre à H. Fagel père (1786).

2723 A. Trembley à François Fagel (1759).

2734 François Fagel à J. van Nes (1766).

2756 C. de Salgas à Anna Maria Fagel, née Boreel (Kew, 28-9-1773).

2779 P.-G. Dentand à Henri et Jacques Fagel (1778).

2787 P.-G. Dentand à Henri et Jacques Fagel (1779).

2795 P.-G. Dentand à Henri et Jacques Fagel (1780).

2812 L.-S. Gleyre, R. Fagel et C. de Salgas à H. Fagel fils (1783).

2821 Archibald Maclaine à H. Fagel fils (1784).

2832 C. de Salgas à H. Fagel fils (1785).

2840 Lettres adressées à H. Fagel fils (1786).

2856 J.-L. Bridel (7-9-1791 et s.d.) et autres correspondants (1791) à H. Fagel fils.

2871 J.-L. Bridel à H. Fagel fils (25-5-1792).

1.10.75.01 Familie Van Schinne

25 E.H. Mingard-Van Schinne à Isaac van Schinne (1762-1773).

28 Catharina van Schinne à sa mère (1773-1775).

157 Lettres à Catharina van Schinne (1771-1838).

169 Lettres (journal) de Magdalena van Schinne (1787-1792).

2.21.006.49 Familie Van Hogendorp

14 G.K. van Hogendorp à sa mère (1791-1810).

81A C.W. van Hogendorp, née Van Haren à G.K. van Hogendorp (1781-1811).

429

85 Anna C.W. van Hogendorp à G.K. van Hogendorp (1777-1801).

86 G.W.A. van Hogendorp à G.K. van Hogendorp (1776-1799).

88 Hester van Hogendorp, née Clifford à G.K. van Hogendorp (1789-1819).

89 Hester van Hogendorp, née Clifford à G.K. van Hogendorp (1801-1833).

104 J.-H. Payen et P. Prades à G.K. van Hogendorp (1792-1816).

171 G.K. van Hogendorp à A.C.W. et G.W.A. van Hogendorp (1776-1800).

180 G.K. van Hogendorp à Hester van Hogendorp, née Clifford (1791-1821).

181 C.W. van Hogendorp, née Van Haren à sa belle-fille Hester (1797-1819).

2.21.008.78 Collection W.F. Röell

198 « Journal dun petit voyage de Hanau à Strasbourg et Bâle » (1786).

2.21.073 Collectie Van der Goes van Dirxland

20 Lettres adressées à Maarten van der Goes par son père (1775).

23 Journal dun voyage en Belgique, la France, la Suisse et lItalie (1775-1776).

99 Liste des membres de la confrérie Sint Joris à La Haye (1577-1792).

2.21.077 Familie Gülcher

67 Philips Frederik Tinne, « Reminiscences dune vie insignifiante ».

2.21.115 Collectie Mackay van Ophemert

55 Paul Appia à Aeneas Mackay (1792).

2.21.253 Familie Beelaerts van Blokland

931 Lettres reçues par Dorothea de Pagniet et Vincent van Tuyl van S. (1768-1834).

956 Louis-Élysée Chapuis à Willem René van Tuyll van Serooskerken (1800).

959 Notes concernant le voyage en Suisse de W.R. van Tuyll van S. (1799-1800).

2.21.293 Familie Van Hogendorp, supplément 2

20 J.-H. Payen à C.W. van Hogendorp, née Van Haren ([1797]).

21 Pauline Prades à C.W. van Hogendorp, née Van Haren ([1798-1799]).

1200 « Instruction pour Mlle Prades concernant léducation de mes filles » (1795).

3.19.66 Huis Offem

464 Papiers concernant lenterrement de Jean Billon à Noordwijk en 1748.

3.20.43 Familie Pauw van Wieldrecht

115 Willem Buys à Maarten Iman Pauw (1792-1795).

3.20.55 Familie Steengracht

194 Plan pour léducation dun jeune homme [en néerlandais].

3.20.87 Familie Van Wassenaer van Duvenvoorde

166 Documents concernant le fils de J.A. van Wassenaer en Angleterre (s.d. [1715]).

1385 Liste des membres de la confrérie Sint Joris à La Haye (1689-1763).

3.22.01.01 Handschriften [Manuscrits]

430

430 Lettres concernant Albert Guex (1740-1741).

LAUSANNE

Bibliothèque Cantonale et Universitaire (BCU)

MS 102 Jean-Laurent Garcin à Paul Moultou (1753-1781).

LEEUWARDEN

Tresoar

323 Familie Van Eysinga-Vegelin van Claerbergen

3977 Correspondance entre Nehemia Vegelin et son frère Johan (1738-1739).

3979 Hessel Vegelin et J.-N.-S. Allamand à Johan Vegelin (1739-1750).

4008 Petrus Cunaeus à son cousin Johan Vegelin (1738-1762).

4009 J.-N.-S. Allamand à Johan Vegelin concernant Hessel (1739-1771).

5046 Vers faits par Hessel Vegelin ou réunis par lui (1740-1748).

5047 Lettres de Hessel, copies ou lettres non envoyées (1743-1748).

5048 Pierre Cornabé à Hessel Vegelin (1743-1749).

5050 Correspondance entre Hessel et J.-N.-S. Allamand (1743-1749).

5053 Minutes de lettres de Hessel (1746-1749).

327 Familie Van Sminia

1944a Mémoires de Hessel Vegelin van Claerbergen.

LEIDEN

Bibliothèque universitaire

ASF 14 Volumen inscriptionum, 1727-1755 [=Album MS].

ASF 15 Volumen inscriptionum, 1755-1808 [=Album MS].

ASF 99-173 Listes annuelles de recensement 1728-1800.

008 AW2 Bibliothèque wallonne

1189 Lettre concernant le départ de J. Marauda pour Utrecht (Amsterdam, 16-3-1764).

1336 Lettres adressées à J. Royer (1748-1784).

BPL 216 Album amicorum de Daniel Wyttenbach.

BPL 246 G.N. Heerkens à C.V. Vonck (1751-1764).

BPL 247 :133a, fo. 38r-41v Correspondance entre P.-G. Dentand et P. Camper (1779).

BPL 338 Claude de Salgas à D. Ruhnkenius (Londres, 1772-1774).

431

BPL 755 Correspondance entre P.-G. Dentand et Jean-Henri van Swinden (1775-1780) et « Relevé des principales expériences faites avec le cerf-volant électrique sur la dune de M. le greffier Fagel du 4 juin 1775 jusquau 8 mai 1779. »

BPL 1270 Lettres adressées à Jean Royer (fo 17 et 23).

BPL 3218 Album amicorum de G.P. Hooft (fo 3r : J.N.S. Allamand, 23-3-1747 ; fo 9r : Th. Rapin, 20-3-1747 ; fo 12r : A. Bentinck, 7-7-1748 ; fo 14r : P. Boyer fils, 9-7-1748 ; fo 99v : D. Burnand, 24-4-1747).

BPL 945 Zacharias Henric Alewijn à Meinard Tydeman (1762-1798).

Fichier wallon (microfiches ; membres des églises wallonnes aux Pays-Bas, xvie-xixe siècles).

Ltk 997 Zacharias Henric Alewijn à Meinard Tydeman (1764-1770).

Ltk 2001 Album amicorum de B. Ruloffs (fo 18r : P.-J.-D. Appia, [Nieuwersluis], 4-7-1776).

MSS Marchand, 2 J.-N-.S. Allamand à Prosper Marchand (2-5-1746).

Erfgoed Leiden en omstreken (Erfgoed)

0501A Stadsarchief II

7328-7342 recensierollen 1732-1746.

0506 Oud notarieel archief

2090-2092 notaire Abraham Vromans (1742-1748 ; J.-G. Mieg).

2186-2192 notaire Josué LAnge (1751-1757 ; D.-A. Tavel).

2666 notaire J.P. van Klinkenberg Dozy, acte 112 (27-10-1801 ; J.-F. Verrey).

0511B Église réformée [Kerkeraad Nederlands Hervormde gemeente, 1584-1973]

349 Attestations pour les membres de la Pieterskerk qui sont partis (1782-1796).

0535 Église wallonne [Waals-Hervormde gemeente]

17 Liste des membres (1790-1815).

24 Membres reçus à la cène après catéchèse depuis Pâques 1731.

25 Membres reçus par témoignage à la cène (1671-1772).

28 Attestations pour des membres qui partent (1734-1769).

31 Attestations des membres venus dailleurs (1722-1783).

32 Attestations des membres venus dailleurs (1784-1806).

Vrijmetselaarsloge [Loge maçonnique]La Vertu

Liste des membres (1758-1940).

Bibliothèque (LB)

7000-02 Hendrik B. van Halteren, Journal de voyage 1758 (France, Suisse, Allemagne).

432

LONDRES

British Library (BL)

Egerton MS 1712-1714 Willem Bentinck, Th. de Larrey et A. Trembley à Lady Portland.

Egerton MS 1724, fo 81-310 Correspondance entre A. Trembley et W. Bentinck (1739-1769).

Egerton MS 1726 Corr. entre W. et Antoine Bentinck, Trembley et Tavel (1740-1765).

Egerton MS 1729 Corr. entre Willem Bentinck et son frère Charles John (1752-1757).

MIDDELBURG

Zeeuws Archief

157 familie Schorer

524 Daniel Radermacher : Considérations sur les voyages (1784) [en néerlandais].

Zeeuwse bibliotheek

Kluis, Hs 6354 Album amicorum de Hubrecht de Haze Bomme (fo 29r : P. Boyer fils, s.d. ; fo 81r : J. Schwartz, 30-6-1758 ; fo 91r : A. Guex, 20-4-1758).

NIJMEGEN

Regionaal Archief Nijmegen

288 Église wallonne

13 Liste des membres (1727-1840).

ROTTERDAM

Stadsarchief (SAR)

143 Église wallonne

120 Liste des membres (1701-1834).

433

TILBURG

Regionaal archief Tilburg

115 archives notariales de Tilburg (1577-1935)

143 notaire Isaac Bles (1794), acte 27 (31-3-1794 ; scan 97-99 ; Maximilien-Isaac Chatelanat).

178 Resoluties Staten-Generaal

133 M. Chatelanat demande un passeport pour aller en Suisse et retourner en Hollande (1-4-1794).

UTRECHT

Bibliothèque universitaire

Arch. Chevallier

Isaac Praden à Paulus Chevallier (1779-1780).

HS 1348 (7B6)

J.-G.-H. Constançon à P. Bondam (s.l.n.d. [1774]).

Het Utrechts Archief (HUA)

34-4 Notaires dans la ville dUtrecht (1560-1905)

U174a010 notaire W.J. van Overmeer, acte 108 (6-6-1747).

U237a009 notaire J. de Clefay, acte 125 (8-9-1790).

U242a023 notaire H.N. Schalkwyk a Velden, acte 194 (24-6-1796).

U247a008 notaire D.W. van Vloten, acte 62 (5-5-1769).

U256c007 notaire Corn. de Wijs, acte 76 (14-7-1770).

U256c008 notaire Corn. de Wijs, acte 86 (22-8-1771).

53 Familie De Beaufort

282 Correspondance entre W.H. Droghoorn et J.F. de Beaufort (1784-1796).

67 Familie Huydecoper

543 Notes de I.A. van Lockhorst sur ses études (v. 1757).

68 Familie De Geer van Jutphaas

257 P.-F.-B. Testaz (1794-1810) et C.L. van Tuyll van S. (1792-1796) à J.L.W. de Geer van Jutphaas.

76 Huis Zuilen

1091 Willem René van Tuyll van Serooskerken, Carnet de notes concernant sa famille (1742-1811).

274 Familie Ortt

196 Journal de voyage de Nicolaas Warin (1766-1769).

336 Memories van successie (1806-1817)

21 Utrecht.

434

1010 Huis Hardenbroek

577 Corr. entre G.J. van Hardenbroek et le vicomte C. van Dam (1761-1778).

729 J.G.A. van Hardenbroek à son oncle G.J. van Hardenbroek (1771-1773).

647 Jacques Marauda à G.J. et J.A. van Hardenbroek (1771-1781).

1515 J.G.A. van Hardenbroek à son père J.A. van Hardenbroek (1771-1773).

1942 Testament de J.G.A. van Hardenbroek (Utrecht, 22-8-1771).

1928 G.J. van Hardenbroek à son neveu J.G.A. van Hardenbroek (1767-1774).

1929 J.A. van Hardenbroek à son fils Johan Govert Adolf (1767-1774).

1935 Jacques Marauda à J.G.A. van Hardenbroek (1770-1772).

1939 Journal de voyage de J.G.A. van Hardenbroek (1771-1773).

711 Baptêmes, mariages, enterrements (1583-1811)

750 Familie Grothe

1240 Lettre de J.-P.-S. Favrod de Fellens à J. van Doelen (1-5-1813).

832 Église wallonne

79 Liste des membres, 1710-1784 [en ligne].

80 Liste des membres, 1751-1850.

1001 Huis Amerongen

3383 J.-F. de Boissy à Louisa I.H. van Reede, née Van Wassenaer (mai-déc. 1754).

3783 Documents concernant la nomination (1755) et la pension (1764) dAmi de Rochemont.

3784 comptes rendus des dépenses faites pour les frères Van Reede (1756-1763).

3786 Notes de F.C.R. van Reede sur les leçons de mathématiques et sciences physiques de M. Le Sage à Genève (1761).

3789-3791 Dictata de cours de logique (G. Castiglione), Institutes (J.G.C. Rücker) et droit (C.H. Trotz) à Utrecht suivis par F.Chr. van Reede (1761-1763).

3803 A. Bentinck et son épouse aux époux F.Chr. van Reede (1766-1774 et 1789).

3810 Marcel Avril de Pignerolle à F.Chr. van Reede (Angers, 18-11-1768).

3827 Ami de Rochemont à F.Chr. van Reede, comte dAthlone (6-9-1768).

ZUTPHEN

Regionaal archief Zutphen

0471 Église wallonne

5 Liste des membres (1720-1821).

435

ZWOLLE

Historisch centrum Overijssel (HCO)

0239 Familie van Ittersum

1567 Journal dun voyage en Suisse par Adolf Carel Bentinck van Nijenhuis (1785).

1475 Église wallonne de Zwolle

930 Attestations (1726-1760).

930b Attestations (1761-1836).

IMPRIMÉS ET DOCUMENTS EN LIGNE

[Album Bâle] Die Matrikel der Universität Basel, éd. Max Trier et al., t. 5, Basel, Universitätsbibliothek, 1980.

Album studiosorum academiae Franekerensis (1585-1844), Franeker, Wever, 1968.

[Album Genève] Le Livre du recteur de lacadémie de Genève (1559-1878), éd. S. Stelling-Michaud, Genève, Droz, 1959-1980.

[Album Göttingen]Die Matrikel der Georg-August-Universität zu Göttingen, éd. G. von Selle, Hildesheim/Leipzig, 1937.

Album studiosorum academiae Groninganae, éd. Historisch Genootschap Groningen, Groningen, Wolters, 1915.

Album studiosorum academiae Lausannensis 1537-1837, éd. Louis Junod, Lausanne, F. Rouge, 1937.

Album studiosorum academiae Lugduno-Batavae, 1575-1875, éd. W.N. du Rieu, La Haye, M. Nijhoff, 1875.

[Album Marburg]Catalogi studiosorum Marpurgensium [] 1653-1830, éd. Theodor Birt, Marburg, 1903-1830.

Album studiosorum academiae Rheno-Traiectinae, 1636-1886, Utrecht, Beijers et Van Boekhoven, 1886.

Allain, Thierry, Andreas NIJENHUIS-BESCHER et Romain THOMAS, Les Provinces-Unies à lépoque moderne. De la Révolte à la République batave, Paris, Armand Colin, 2019.

Almanac [ ] contenant l état de la république de Berne, Berne, 1783.

Almanac de Lausanne, Lausanne, 1773 [en ligne].

Annuaire officiel du canton de Vaud, Lausanne, J.S. Blanchard, 1832-1844.

Appia, P., « Antwoord op de vraage Welke wijze van opvoeding is de meest 436verkiezelijke ? Eene publicque of eene huizelijke ? Welke zijn de voordeelen en gebreken van die beiden ? Is er eene wijze van opvoeding welke de voordeelen van beiden, met uitsluiting van derzelver nadeelen, bevat ? » [Réponse à la question de savoir quelle méthode déducation est préférable : une éducation publique ou une éducation dans le cadre familial ? Quels sont les avantages et les inconvénients des deux méthodes ? Existe-t-il une méthode déducation qui comprenne uniquement les avantages de ces deux méthodes, sans en avoir les défauts ?], Verhandelingen van het provinciaal Utrechtsch genootschap, t. 9 (1801), iii, p. 125-210 [p. 210 par erreur numérotée 168].

Articles résolus dans les synodes des églises wallonnes des Provinces-Unies des Pays-Bas, t. 3 (1730-1744), t. 4 (1745-1760), t. 5 (1761-1774), t. 6 (1775-1789), t. 7 (1790-1799), t. 8 (1800-1810) [Leiden, BU, 608 A 3-8]

Baker, John R., Abraham Trembley of Geneva. Scientist and Philosopher, 1710-1784, London, Edward Arnold, 1952.

Bakker, Nelleke et al., Vijf eeuwen opvoeden in Nederland, Idee en praktijk : 1500-2000, Assen, Van Gorcum, 2006.

Bandelier, A. « Échanges épistolaires et préceptorat des Lumières », Documents pour lhistoire du français langue étrangère ou seconde, 29 (décembre 2002), p. 145-173.

Bandelier, A., « Des gouverneurs et gouvernantes suisses dans les Provinces-Unies au siècle des Lumières », Belle de Zuylen / Isabelle de Charrière [], éd. S. van Dijk et al., p. 103-123.

Beaufils, Thomas, Histoire des Pays-Bas des origines à nos jours, Paris, Tallandier, 2018.

Bentinck, W., Briefwisseling en aantekeningen van Willem Bentinck, Heer van Rhoon, éd. C. Gerretson et P. Geyl, s-Gravenhage, M. Nijhoff, 1976.

Bergeron, Louis, Banquiers, négociants et manufacturiers parisiens du Directoire à lEmpire, Paris, Éditions de lécole des hautes études en sciences sociales, 1999.

Bericht wegens de gesteltenisse der hooge vergaderingen en collegiën in s-Gravenhage, s-Gravenhage, 1731-1795.

Biographie neuchâteloise, éd. F.-A.-M. Jeanneret et J.-H. Bonhôte, Locle, E. Courvoisier, 1863.

Biographisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme, éd. Doede Nauta, Kampen, J.H. Kok, 1978-2006.

Het Biografisch portaal [biographies néerlandaises ; en ligne].

Black, Jeremy, The British and the Grand Tour, London, Croom Helm, 1985.

Blunt, R. (éd.), Mrs Montagu Queen of the Blues : her Letters and Friendships from 1762 to 1800, London, Constable, 1923.

437

Boeles, W.B.S., Frieslands Hoogeschool en het Rijks Athenaeum te Franeker, Leeuwarden, Kuipers, 1878-1889.

Brez, Jacques, Voyages intéressants pour linstruction et lamusement de la jeunesse dans le goût du recueil de M. Campe, Utrecht, B. Wild & J. Altheer, 1792.

Brouard-Arends, Isabelle (éd.), Lectrices dAncien Régime, Rennes, Presses universitaires, 2003.

Brouard-Arends, Isabelle et Marie-Emmanuelle Plagnol-DiÉval (éd.), Femmes éducatrices au siècle des Lumières, Rennes, Presses universitaires, 2007.

Buijnsters, P.J., « De gouverneur/gouvernante tussen adel en burgerij [] », Nederlandse literatuur van de achttiende eeuw : veertien verkenningen, Utrecht, HES, 1984, p. 86-98.

Buijnsters, P.J., Justus van Effen (1684-1735). Leven en werk, Utrecht, HES, 1992.

Bulletin de la commission pour l histoire des églises wallonnes, La Haye / Leiden 1885-1965.

Candaux, J.D., Voyageurs européens à la découverte de Genève, Genève, Populaires, 1966.

Catalogus Epistolarum Neerlandicarum [Catalogue de lettres conservées dans les grandes bibliothèques aux Pays-Bas ; en ligne].

Charrière / Belle de Zuylen, Isabelle de, Œuvres complètes, Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1979-1984.

Cherrad, Sonia, Le discours pédagogique féminin au temps des Lumières, Oxford, Voltaire Foundation, 2015 (Oxford University Studies in the Enlightenment, 2015 :01).

Chomel, Noel (éd.), Algemeen Huishoudelijk- Natuur-, Zedekundig- en Konst-woordenboek, Leiden / Leeuwarden, 1778.

Claessen, C. et F., Victoire Hollard (1745-1806), gouvernante van prinses Louise van Oranje-Nassau, édition privée, Alphen aan den Rijn / Breda, 2017.

Courtney, C.P., Isabelle de Charrière (Belle de Zuylen). A Biography, Oxford, Voltaire Foundation, 1993.

De Beer, G. et A.-M. Rousseau, Voltaires British visitors, SVEC, 49, Genève, Institut et musée Voltaire, 1967.

De Boer, Dick E.H. (éd.), Leidse facetten. Tien studies over Leidse geschiedenis, Zwolle, Waanders, 1982.

Delpher [Journaux et périodiques parus aux Pays-Bas, 1618-1995 ; en ligne].

De Vries, Jan et VanderWoude, Ad, Nederland 1500-1815. De eerste ronde van moderne economische groei, Amsterdam, Uitgeverij Balans, 1995.

Dictionnaire des Journalistes [en ligne via Le Gazetier universel].

Dictionnaire des Journaux [en ligne via Le Gazetier universel].

Dictionnaire historique de la Suisse [en ligne].

438

Diderot, D., Œuvres complètes, éd. H. Dieckmann et J. Varloot, t. 24, Paris, Hermann, 2004.

Duranton, Henri, « “Un métier de chien”. Précepteurs, demoiselles de compagnie et bohème littéraire dans le Refuge allemand », Dix-huitième siècle, 17 (1985), p. 297-315.

Elias, J.E., De vroedschap van Amsterdam, 1578-1795, Haarlem, Loosjes, 1903-1905 [reprint Amsterdam, Israël, 1963 [en ligne].

Engel, Claire-Eliane, Jean-François de Boissy (1704-1754). Un réfugié français du xviiie siècle daprès sa correspondance, Neuchâtel, secrétariat de luniversité, 1941.

Engelbrecht, E.A., De vroedschap van Rotterdam 1572-1795, Rotterdam, Gemeentelijke achiefdienst, 1973.

Erneuertes Regimentbuch über des loblichen Standes und Republik Bern [ ] , Bern, R.A. Haller, 1786 [en ligne].

Esseboom, C., Onderwysinghe der jeught. Onderwijs en onderwijstoezicht in de 18de eeuw op het Eiland van Dordrecht, thèse universitaire, Utrecht, 1995.

État des emplois et offices de la souveraine principauté de Neuchâtel et Valengin, 1791 [en ligne].

Feuille d avis de Lausanne, Lausanne, 1762-1972 [en ligne].

Fölting, H.P., De vroedschap van s-Gravenhage, 1572-1795, Pijnacker, Dutch Efficiency Bureau, 1985.

Fresco, Marcel Franz, Lettres de Socrate à Diotime, 150 lettres du philosophe néerlandais Frans Hemsterhuis à la princesse de Gallitzin, Frankfurt am Main, Dr. Hänsel-Hohenhausen, 2007.

Gagnebin, F.H., Liste des églises wallonnes des Pays-Bas et des pasteurs qui les ont desservies, Leiden, 1888.

Le Gazetier universel [périodiques en langue française de lAncien Régime et les Dictionnaires des Journaux et des Journalistes ; en ligne].

Goggi, Gianluigi, « Le voyage de Raynal en Angleterre et en Hollande », Recherches sur Diderot et lEncyclopédie, 3 (1987), p. 86-117.

Haan-Beerends, Lies, « Biltse straten en wegen, lanen en stegen III », De Biltse Grift (juin 2000), p. 33-37.

Haasse, H.S., Charlotte Sophie Bentinck, Amsterdam, Querido, 1996.

Historisches Familienlexikon der Schweiz [en ligne].

Hoffmeister, G., Almanach national-helvétique pour lan MDCCCI, Lausanne, Hignou & Cie., 1801 [en ligne].

Huisman, Greddy, Tussen salon en souterrain, Gouvernantes in Nederland, 1800-1940, Amsterdam, Bert Bakker, 2000.

Kiener, Marc, Dictionnaire des professeurs de lacadémie de Lausanne (1537-1890), Lausanne, Université de Lausanne, 2005.

Lamunière, J., « Les manèges de Lausanne », Revue Historique Vaudoise, 53 (1945-3), p. 159-168.

439

Liste des seigneurs et dames venus aux eaux minérales de Spa, Liège et Spa, F.J. Desoer, 1750-1798 [en ligne via le site de la Société wallonne détude du 18e siècle : Les visiteurs à Spa. Du séjour de vacances au Grand Tour].

Los, Willeke, Opvoeding tot mens en burger. Pedagogiek als Cultuurkritiek in Nederland in de 18e eeuw, Hilversum, Verloren, 2005.

Maandelyke uittreksels of Boekzaal der geleerde waerelt, Amsterdam, G. onder de Linden, 1715-1811.

Martin, Paul E. (éd.), Histoire de Genève des origines à 1798, Genève, A. Jullien, 1951.

McNutt, Jennifer Powell, Calvin meets Voltaire. The Clergy of Geneva in the Age of Enlightenment, 1685-1798, Farnham/Burlington, Ashgate, 2013.

Mémoire historique sur la vie et les écrits de Monsieur Abraham Trembley, Neuchâtel, Samuel Fauche, 1787 [en ligne].

Molhuysen, P.C., Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche universiteit, t. 5 (1725-1765) et 6 (1765-1795), s-Gravenhage, Martinus Nijhoff, 1921 et 1923.

Mottaz, Eugène, Dictionnaire historique, géographique et statistique du canton de Vaud, Lausanne/Genève, 1911-1982.

Naamregister van alle de heeren kooplieden der stad Amstelredam, Amsterdam, M. Magerus & G. Lequien jr., 1768.

Naamregister van alle de heeren leden der regeering in de Vereenigde Provincien, Amsterdam, 1730-1796.

Naamregister van de [ ] Heeren gecommitteerde raden in de collegien ter admiraliteit [ ] , Amsterdam, 1729-1794.

Naam-register der predikanten zo van de Nederduitsche als Walsche kerken met derzelver stand-plaatzen gelegen in de Zeven Verenigde Provintien van Nederland, 1715-1842.

Naamwyzer [ ] van de heeren regenten der stadt Leyden [ ] , Leiden, 1726-1800.

Naamwyzer waar in vertoond worden de naamen en woonplaatsen van [ ] de heeren regeerders der stad Amstelredam, Amsterdam, 1729-1794.

De Naauwkeurige Hollandsche Almanach, Amsterdam, Adam Meyer, 1778.

Naemregister der heeren militaire officieren, Leiden et La Haye, 1725-1747, 1760-1800 [listes annuelles des officiers dans larmée des Provinces-Unies ; en ligne sur le site Nederlands militair erfgoed].

Nederland s Adelsboek, s-Gravenhage, Centraal bureau voor genealogie, 1903-

Nederland s Patriciaat, s-Gravenhage, Centraal bureau voor genealogie, 1910-

Noordam, D.J., « Prostitutie in Leiden in de 18de eeuw », Leidse facetten. Tien studies over Leidse geschiedenis, éd. D.E.H. de Boer, Zwolle, Waanders, 1982, p. 65-102.

Otterspeer, W., Groepsportret met dame II. De vesting van de macht. De Leidse universiteit, 1673-1775, Amsterdam, Bert Bakker, 2002.

440

Prak, M., Gezeten burgers : de elite in een Hollandse stad : Leiden 1700-1780, [Amsterdam], De Bataafsche Leeuw, [1985].

Reichler, Claude et Roland Ruffieux, Le voyage en Suisse. Anthologie des voyageurs français et européens de la Renaissance au xxe siècle, Paris, Robert Laffont, 1998.

Revue historique vaudoise, 1893-2009 [en ligne].

Rivier, Alphons, « Die Schweizer auf der Hochschule Leyden, 1575-1875 », Anzeiger für schweizerische Geschichte / Indicateur dhistoire suisse, Nouvelle série, t. 2 (1874-1877), p. 138-160 [en ligne].

Rjéoutski, Vladislav et Alexandre Tchoudinov (éd.), Le précepteur francophone en Europe (xviie-xixe siècles), Paris, LHarmattan, 2013.

Rogers jr., G.C. et al. (éd.), The Papers of Henry Laurens, t. 8 et 9, Columbia, University of South Carolina Press, 1980.

Romagnani, Gian Paolo, « Il mondo valdese e lilluminismo. Dallortodossia razionale alla teophilantropia », Illuminismo e protestantesimo, éd. Giulia Cantarutti et Stefano Ferrari, Milano, Franco Angeli, 2010, p. 27-41.

Rousseau, Jean-Jacques, Correspondance complète, éd. R.A. Leigh, Genève/Oxford 1965-1998.

Rousseau, Jean-Jacques, Émile ou de léducation, Œuvres complètes, éd. B. Gagnebin et M. Raymond, t. 4, Paris, Gallimard, 1969.

Rousseau, Jean-Jacques, Julie ou la nouvelle Héloïse, Œuvres complètes, éd. B. Gagnebin et M. Raymond, t. 2, Paris, Gallimard, 1964.

Sassen, Ferdinand L.R., De illustere school te Maastricht en haar hoogleraren (1683-1794), Mededelingen der koninklijke Nederlandse akademie van wetenschappen, afd. Letterkunde, N.R. 35-1 (1972).

Schocher, Urs, Nachlass Bundespräsident Anton von Salis-Soglio (Vater) (1702-1765), Staatsarchiv Graubunden, Chur, 2004, p. 151.

Schutte, O., Repertorium der buitenlandse vertegenwoordigers, residerende in Nederland 1584-1810, s-Gravenhage, Martinus Nijhoff, 1983 [en ligne].

Schutte, O., Repertorium der Nederlandse vertegenwoordigers, residerende in het buitenland 1584-1810, s-Gravenhage, Martinus Nijhoff, 1976 [en ligne].

Sévery, M. et Mme William de, La vie de société dans le pays de Vaud à la fin du xviiie siècle, Genève, Slatkine, 1978.

Sheridan, Geraldine et Viviane Prest (éd.), Les huguenots éducateurs dans lespace européen à lépoque moderne, Paris, Champion, 2011.

Sirtema van Grovestins, C.F. (éd.), Notice et souvenirs biographiques du comte Van der Duyn de Maasdam et du baron de Capellen, Saint-Germain, Picault, 1852.

Sluijter, Ronald, Tot ciraet, vermeerderinge ende heerlyckmaeckinge der universiteyt. Bestuur, instellingen, personeel en financiën van de Leidse universiteit, 1575-1812, Hilversum, Verloren, 2004.

441

Soprani, Anne et André Magnan, Une femme des Lumières. Écrits et lettres de la comtesse de Bentinck, 1715-1800, Paris, CNRS Éditions, 1997.

Spoelder, J., Prijsboeken op de Latijnse school [] ca. 1585-1876 [], Amsterdam/Maarssen, APA / Holland universiteitspers, 2000.

Stöver, Jos, Kastelen en Buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen, Walburg Pers, 2000.

Trembley, Maurice, Correspondance inédite entre Réaumur et Abraham Trembley, Genève, Georg et Cie, 1943.

Van Dijk, S. et al. (éd.), Belle de Zuylen / Isabelle de Charrière : Éducation, Création, Réception, Amsterdam/New York, Rodopi, 2006.

Van Eeghen, I.H., « Gevaarlijke gouverneurs », De Nederlandsche Leeuw, 75 (1958), col. 325-332.

Van Hardenbroek, G.J., Gedenkschriften, 1747-1780, éd. F.J.L. Krämer, Amsterdam, Johannes Müller, 1901.

Van Heel, Jos, Een wereld van verzamelaars en geleerden. Gerard en Johan Meerman, Willem van Westreenen en Pieter van Damme en hun archieven, Hilversum, Verloren, 2012.

Van Huffel, W.C., Willem Bentinck van Rhoon, zijn persoonlijkheid en leven (1725-1747), s-Gravenhage, M. Nijhoff, 1923.

Van Nimwegen, Olaf, De Republiek der Verenigde Nederlanden als grote mogendheid, Amsterdam, De Bataafsche Leeuw, 2002.

Van Sluis, Jacob, « De student, de gouverneur en de vader. Over de jeugd en jeugdzonden van Hessel Vegelin van Claerbergen (1722-1750) », De Vrije Fries, 75 (1995), p. 79-103.

Van Strien, Kees, « James Harris, student at Leiden and apprentice-diplomat at The Hague, 1765-1766 », LIAS, 32 (2005), I, p. 91-184.

Van Strien, Kees, Isabelle de Charrière (Belle de Zuylen) Early writings. New material from Dutch archives, Peeters, Leuven 2005 (La république des lettres, 25).

Van Strien, Kees, « Monsieur de Charrière, travelling tutor to Belles brother Willem René », Cahiers Isabelle de Charrière / Belle de Zuylen papers, 7 (2012), p. 109-116.

Van Strien, Kees, Voltaire in Holland, 1746-1778, Louvain, Peeters, 2016 (La république des lettres, 62).

Van Strien, Kees, « Zwitserse gouverneurs aan de Leidse universiteit (1725-1795) : Jean-Nicolas-Sébastien Allamand en zijn collegas », Leids Jaarboekje, 111 (2019), p. 46-65.

Van Strien, Kees, « François Fagel (1740-1773), de opvoeding van een regent », De Nederlandsche Leeuw, 137 (2020), 1, p. 18-30.

Van Strien-Chardonneau, Madeleine, « Lettres à Mlle LHardy : de lart décrire ou la fonction pédagogique des écrits personnels », Isabelle de 442Charrière (Belle de Zuylen). De la correspondance au roman épistolaire, éd. Yvette Went-Daoust, Amsterdam/Atlanta, Rodopi, 1995, p. 65-79.

Van Strien-Chardonneau, Madeleine, « Isabelle de Charrière, pédagogue », Belle de Zuylen / Isabelle de Charrière : Éducation, Création, Réception, éd. S. van Dijk et al., Amsterdam/New York, Rodopi, 2006, p. 49-68.

Van Strien-Chardonneau, Madeleine, avec le concours de Kees van Strien, « Willem-René van Tuyll van Serooskerken en visite à Colombier (mai 1799 – mars 1800). Documents inédits », Cahiers Isabelle de Charrière / Belle de Zuylen papers, 5 (2010), p. 75-120.

Van Strien-Chardonneau, Madeleine, « The Use of French among the Dutch Elites in Eighteenth-Century Holland », European Francophonie. The Social, Political and Cultural History of an International Prestige Language, éd. Vladislav Rjéoutski et al., Oxford/Bern/Berlin, Peter Lang, 2014, p. 145-173.

Van Strien-Chardonneau, Madeleine, À la découverte de la Hollande dans les années 1760-1770, Paris, Société française détude du dix-huitième siècle, 2019.

Vegelin van Claerbergen, Hessel, Mémoires, éd. J. van Sluis et G. van der Meer, Leeuwarden, Fryske Akademy, 2004.

Visser, R.P.W., « De ontdekking van de Orang oetang, 1641-1840 », Spiegel Historiael, 10 (mai 1975), p. 258-265.

Vuilleumier, Henri, Histoire de léglise réformée du pays de Vaud sous le régime bernois, t. 4, Lausanne, Éditions la Concorde, 1933.

Wijsenbeek-Olthuis, T. (éd.), Het Lange Voorhout, monumenten, mensen en macht, Zwolle, Waanders, 1998.

Zoeteman-Van Pelt, M., De studentenpopulatie van de Leidse universiteit, 1575-1812. Een volk op zyn Siams gekleet eenige mylen van Den Haag woonende, Leiden, Leiden University Press, 2011.

Zwitzer, H.L., et al., Het Staatsche leger, 1568-1795, t. 9, De achttiende eeuw, 1713-1795, Amsterdam, De Bataafsche Leeuw, 2012.